Главная » Ajoyib foydali maslahatlar / juda foydali maslahatlar » ​​Yurak salomatligining muhim qoidalari
​​Yurak salomatligining muhim qoidalari

​​Yurak salomatligining muhim qoidalari

​​Yurak salomatligining muhim qoidalari
Yurak salomat bo`lishida sog`liqni saqlash va mustahkamlash tadbirlari ayni muddao.

Yurak-qon tomir xastaliklarining oldini olish haqida gap ketganda, avvalo sog`lom turmush tarzini nazarda tutamiz. Tamaki chekishdan voz kechish, jismoniy faollik, ortiqcha vaznga yo`l qo`ymaslik, to`g`ri ovqatlanish kabi ba`zi qoidalarga amal qiladiganlar yurak muammolariga deyarli uchramaydilar. O`tkazilgan tajribalarga ko`ra, ana shu qoidalarga sodiq qolgan insonlar 50 yoshda tengqurlariga nisbatan o`zlarini ancha yaxshi his etishgan.

Yap-yangi uskunalar bilan boyitilgan eng yaxshi shifoxonada davolanishdan ko`ra, sog`lom turmush tarzini olib borish nihoyatda muhim, deydi shifokorlar. Agar yuqorida keltirilgan qoidalarning bariga amal qilsangiz, infarkt kasalligi paydo bo`lish ehtimolini 50 foizga kamaytirasiz.

Ko`pchilik ayollar ortiqcha vazn bo`lmasa, jismoniy mashg`ulotlar shart emas, deb hisoblashadi. Biroq jismoniy faollik qomatingizni saqlabgina qolmay, balki salomatligingizni ham mustahkamlaydi. Sog`lom hayot uchun ishni nimadan boshlashingiz kerakligi haqida birma-bir xabardor etamiz.

Harakatlaringiz huzur bag`ishlasin!

Agar rolik, velosiped yoki tennis raketkangiz omborxonangizda chang bosib yotgan bo`lsa, ularning izzatini joyiga qo`yish fursati keldi.

10 yil davomida tadqiqot o`tkazgan olimlarning ta`kidlashicha, o`rtamiyona, ammo doimiy ravishda jismoniy mashg`ulotlar bilan shug`ullangan odamlar yurak xuruji ehtimolini ikki baravar kamaytirar ekan. Toza havoda shoshilmay sayr etganlar hamda bog` ishlari bilan yuzaki band bo`lganlar esa bu kabi yaxshi natijalarga erishmasliklari mumkin. Dugonalaringizga birgalikda sport bilan shug`ullanishni taklif etsangiz, yanada quvonchbaxsh onlarga oshno bo`lasiz. Piyoda sayrni ixtiyor etgan bo`lsangiz, daqiqasiga 90 dan 113 qadamgacha faolroq harakat qilishga urinib ko`ring. Etarli darajada tez yurayotganingizni tekshirish juda oson: agar yurish paytida gapirishga biroz qiynalayotgan bo`lsangiz, demak, to`g`ri yo`ldasiz.

Terlatadigan faol mashg`ulotlarni xush ko`rsangiz, juda soz. Ammo mador ketguncha shug`ullanish shart emas. Bundan tashqari, o`tkazilgan tadqiqotlar shuni ko`rsatdiki, ayollar mashg`ulotlar tinka-madorni quritmagan taqdirdagina sport bilan doimiy ravishda shug`ullanishni ixtiyor etisharkan.

Hayotdan zavqlaning!

Agar ishingiz, oilangiz, qomatingizdan qoniqmasangiz, yuragingiz chindan ham og`rishi mumkin. Buyuk Britaniyada bir necha davlat korxonalari xodimlarining salomatligi ustida tadqiqot o`tkazildi va doimiy ravishda o`z hayotidan ko`ngli to`lmagan odamlar yurak xastaliklariga uchrab turishlari aniqlandi. Shuningdek, yurak muammolariga tushkunlikka tushish, odamlarga nisbatan xavotirli munosabatda bo`lish yoki ruhiy zo`riqishni boshdan kechirish kabi omillargina emas, balki hayotining qaysidir qismidan norozilik yoki shodlik tuyg`usidan mahrumlik ham sabab bo`lishi mumkin. Demak, kayfiyatni ko`tarish usullarini izlab topishingiz zarur. Shifokorlarning fikricha, oila a`zolari bilan munosabatlarni yaxshilash va amaldagi ishingizni qiziqrog`iga almashtirish eng samarali choralardir.

Genlaringizni hiyla bilan enging!

Afsuski, biz ota-onamizdan o`tgan DNKni o`zgartirolmaymiz. Biroq xavfli kasalliklarga javob beruvchi genlarimizning yo`llariga «to`siqlar» qo`ya olamiz. Albatta, irsiyat muhim ahamiyat kasb etadi, biroq ko`pgina mamlakatlar kardiologlari bir necha yillik tajribalarga asoslanib, yurak xastaliklari sababchisi birinchi navbatda noto`g`ri turmush tarzi ekaniga ishonch hosil qilishdi. Hatto ba`zi kasalliklarga irsiy jihatdan moyil bo`lganlar ham sog`lom turmush tarzi olib borib, yurak va tomirlarning asosiy ko`rsatkichlarini nazorat qilib yurishsa, kasallanish ehtimoli ancha pasayadi.

To`yib uxlang!

Bir qator tajribalar o`tkazgan chet ellik mutaxassislarning fikricha, uyquning etarli darajada bo`lmasligi (7 soatdan kam) yurak kasalliklari ehtimolini 65 foizga oshiradi. Shuning uchun uyqu sifatiga jiddiy yondoshish o`ta muhim. Agar uyqusizlikdan qiynalayotgan bo`lsangiz yoki uxlab turib ham o`zingizni engil his etmasangiz, albatta shifokor ko`rigidan o`tishingiz kerak. Shuningdek, bir necha oddiy qoidalarga amal qilganingiz ma`qul:

kunning ikkinchi yarmida tarkibida kofein moddasi bo`lgan mahsulotlar hamda ichimliklardan voz keching.
Bir xil paytda uxlab, bir xil paytda uyg`oning.
Uyquga yotishdan avval televizor tomosha qilmang, kompyuterda ishlamang.
Bularning bari uyquni yaxshilashingizga ko`mak beradi.

Gazli ichimliklardan voz keching!

Shirin gazli ichimliklar foydadan xoli ekanini bilsangiz ajab emas. Yaqinda o`tkazilgan tadqiqotlarga ko`ra, ular erkaklarga qaraganda ayollarga ko`proq ziyon etkazarkan. Agar shirin gazli ichimlikni kuniga ikki stakandan iste`mol qilsangiz, yurak muammolariga uchrash ehtimolini to`rt barobar oshirar ekansiz. Sababi organizmingizda trigliseridlar (zararli yog`lar) darajasi jiddiy ravishda oshib ketishiga bog`liq. Bundan tashqari, shirin ichimliklar ortiqcha vazn muammolarini tug`dirib, qondagi qand darajasini keskin ravishda o`zgartiradi. Natijada qandli diabet kasalligini keltirib chiqarishi mumkin. Shifokorlar bunday ichimliklardan nega aynan ayollar organizmi zarar ko`rishini aniq izohlab berolmaydilar. Ehtimol bu ayollar organizmi erkaklarnikiga nisbatan kamroq kaloriya talab etilishi bilan bog`liqdir. Axir ikki stakan shirin ichimlik katta kaloriyaga ega. Ayollar tashnalikni suv yoki choy bilan qoldirganlari ma`qul. Ammo agar gazli ichimlik ichish istagi kuchaysa, gazli ichimlikka limon sharbati solib iste`mol qiling.

D vitaminining darajasini kuzatib boring!

Ana shu «quyosh vitamini» etishmasligi yurak-qon tomir kasalliklari paydo bo`lishi ehtimolini oshiribgina qolmay, qon bosimi ko`tarilishi, shamollash, metobolizmning buzilishi va ortiqcha vazn yig`ishni qo`zg`atuvchi omillardan biri bo`lishi mumkin. Taningizning qaysidir qismini quyoshga tutib turishingiz, D vitaminiga to`yinishning eng tabiiy usulidir. Faqat quyosh nurlari ostida uzoq qolib ketishni shifokorlar tavsiya etishmaydi Chunki teringizga ziyon etkazishingiz mumkin. Shuningdek, D vitaminini ba`zi mahsulotlar orqali qabul etishingiz mumkin. Sut, yog`li baliq va tuxumlar tarkibida mazkur vitamindan talaygina. Agar bu tavsiyalar etarli bo`lmasa, shifokoringiz bilan maslahatlashgan holda maxsus vitaminli qo`shimchalarni qabul qilishingiz mumkin.

8 ta asosiy savolga javob

— Yurakning tez tez urishini aritmiya yoki taxikardiya deb ataymiz. Ammo tabiiy holatlardan (yugurish, hayajon) kelib chiqqan «beozor» taxikardiyani yurak kasalligi belgilaridan qanday farqlash mumkin?

— Yurak mushaklarining bir maromda daqiqasiga 90-100 gacha qisqarishi muammo tug`dirmaydi. Biroq bunday tezlashuvda ritmning o`zgarishi tibbiy ko`rikdan o`tish uchun jiddiy sabab.

— EKG ko`rigi yurak muammolarini qanchalik to`g`ri aniqlay oladi?

— EKG tekshiruv usuli yurakdagi elektrofiziologik jarayonlarni aks ettiradi xolos va boshqa jarayonlarni «e`tibordan chetda qoldiradi». Shuning uchun ham yuragi xastalangan bemorning EKGsi yaxshi natijalarni ko`rsatishi mumkin. Aniq ma`lumotni jismoniy harakat testi bera oladi (ya`ni EKG bemorning maxsus trenajyorlardagi harakati jarayonida yozib olinganida). Mazkur vaziyatda ma`lum bir o`zgarishlar, ritmning buzilishi qayd etilishi mumkin.

— Ritm buzilishidan tashqari, yana qanday belgilarda shifokorga murojaat etish zarur?

— Jismoniy yoki ruhiy zo`riqishda nafas qisilishi va ezilish hissi paydo bo`lsa, ko`krak ostida chap qo`l, bo`yin, jag`, chap kurakka ta`sir ko`rsatadigan darajada og`irlik sezilib, tezda o`tib ketsa, darhol shifokorga murojaat etish darkor. Ko`krakdagi og`irlik ovqatlanishdan so`ng paydo bo`lishi mumkin. Sababi qon ayni damda ishlayotgan a`zoga kelib quyulishiga bog`liq. Inson ovqatlanganidan so`ng, tabiiyki, oshqozonda og`riq paydo bo`ladi. Shuning uchun hatto engil jismoniy harakatda og`irlik va og`riq sezilishi mumkin.

— Sog`lom, ammo chiniqmagan odam yugurishni boshlaganida yoki avtobus ortidan shoshilganida, unda ham nafas qisilishi paydo bo`ladi. Bu nafas qisilishini yurak muammolari sabab nafas qisilishidan qanday farqlash mumkin?

— Bu shifokor bilan savol-javobdan so`ng aniqlanadi. Farqlashning o`ta muhim belgilari mavjud: og`riqli nafas qisilishi jismoniy vazifalarni boshlashingiz bilan paydo bo`ladi-yu, harakatni to`xtatganingizdan darrov o`tib ketadi. Bunday belgilar stenokardiya, miokard ishemiyasi ehtimoli borligidan dalolat beradi. Sog`lom, biroq chiniqmagan odamlarda esa nafas qisishi asta-sekin paydo bo`lib, ana shunday asta-sekinlik bilan o`tib ketadi.

2 muhim test

Xolesterin darajasi tahlili.
Qon bosimini o`lchash.
Necha marotaba? Bu tahlil kamida besh yilda bir marotaba o`tkazilishi kerak. Agar yoshingiz 50 dan oshgan bo`lsa (erkaklarda 45 dan) yoki xavf-xatar guruhida bo`lsangiz (oilangizda yuragi xastalanganlar yoki diabet kasalligiga chalinganlar bo`lsa, yuqori qon bosimi, ortiqcha vazndan aziyat cheksangiz, tamaki cheksangiz), tahlilni ko`proq amalga oshirish lozim.

Natijalar ishonchli bo`lsin. Agar aniq natijalarni qo`lga kiritishni istasangiz, «yaxshi» va «yomon» xolesterinlarning o`zaro bog`liqligini hamda trigliseridlar darajasini ko`rsatuvchi batafsil tahlil kerak bo`ladi. Darvoqe, tahlil oldidan 9-12 soat hech nima emagan bo`lsangiz, aniq natijaga erisholmaysiz.

Necha marotaba? Yiliga kamida ikki marotaba, biroq agar qon bosimingiz 130/80 dan oshiq bo`lsa, ko`proq o`lchab turing.

Natijalar ishonchli bo`lsin. Har qanday davolash muolajalaridan avval uy sharoitida o`lchagan qon bosimingizning natijalarini shifokoringiz bilan muhokama qiling. Qon bosimim baland degan bemorlarning ba`zilari «oq xalat» sindromidan aziyat chekkanlar, ya`ni shifokor huzurida hayajonlanib, natijada qon bosimlari ko`tarilgan.

Shifokor-kardilog Dinara FAYZIEVA tavsiyalari asosida Ra`no ALIMOVA tayyorladi.
Manba: Darakchi.uz

Смс Шерлар
Ustozlarim sizlarga rahmat 2022
Ustozlarim sizlarga rahmat 2022
1 - OKTYABR O'QITUVCHILAR KUNI HAQIDA SHERLAR
Кетаман
Кетаман
SEVGI ROMANTIKA HAQIDA SHERLAR SMS
KO'ZLARIMNI TARJIMA QILING
KO'ZLARIMNI TARJIMA QILING
ONALAR HAQIDA YANGI SHERLAR
Рахмат Онажон
Рахмат Онажон
ONALAR HAQIDA YANGI SHERLAR
YORIM BO'LING
YORIM BO'LING
SEVGI ROMANTIKA HAQIDA SHERLAR SMS
O'jarliging jonga tegdi
O'jarliging jonga tegdi
SEVGI ROMANTIKA HAQIDA SHERLAR SMS
Yomg'irlar
Yomg'irlar
SEVGI ROMANTIKA HAQIDA SHERLAR SMS
Onajonim mehrizga to‘yib
Onajonim mehrizga to‘yib
ONALAR HAQIDA YANGI SHERLAR
Tanishgandik Bekatda
Tanishgandik Bekatda
SEVGI ROMANTIKA HAQIDA SHERLAR SMS
Логин:
Пароль: