O’rmonda ham bolalar bog’chasi bor

Farzandga tarbiya
berish, avvalo,
oiladan boshlanadi.
Biroq bola
tarbiyasida
maktabgacha ta'lim
muassasalari ham muhim o‘rin
tutadi. Shuni hisobga olgan holda,
dunyo bog‘chalari haqida
ma'lumot berib borishga harakat
qilamiz. Dastlab rivojlangan
mamlakatlar qatoriga kiruvchi
Germaniya bog‘chalari xususida.
Germaniyada bolalarni
tarbiyalovchi turli xil muassasalar
mavjud bo‘lib, ular kun bo‘yi yoki
ma'lum vaqtgacha chegaralangan
holda faoliyat yuritadi. Kun bo‘yi
tarbiyalanuvchi bolalar yasliga uch
yoshdan boshlab qabul qilinadi.
Germaniya G‘arbiy hududining
barcha joylarida ham bolalar
bog‘chalari mavjud emas va bunga
sabab bolalar uchun bo‘sh joy
o‘rinlari yetishmasligi ekan. Sharqiy
qismida esa bu muammo kam
uchraydi. Kunduzgi sxema bo‘yicha
bolalar 4 soat, ba'zi joylarda
ertalab 6 dan kechki 18 gacha
bog‘chada bo‘ladilar. Germaniya
maktabgacha ta'lim
muassasalarining o‘ziga xos
xususiyatlari;
- Nemis bog‘chalarida aralash
guruhlar mavjud va bu «Oilaviy»
guruh deb ataladi. Ularda bolalar
soni 15 nafardan oshmaydi. Yana
bir sharti - 9 oylik chaqaloqlardan
tortib, 3 yoshga to‘lguncha bo‘lgan
guruhlarda bolalar soni 25
nafardan oshmasligi lozim.
- Ta'lim berish tarbiyachining
majburiyatiga kirmaydi. Ular faqat
bolakaylarni nazorat qilish, o‘yinlar
tashkil etish, ovqatlantirish, sayr
qildirishlari kerak, xolos.
Pedagogning asosiy ishi bu -
bolalarni erkin, mustaqil bo‘lishga
o‘rgatishdan iborat.
- Kun tartibi barcha shahar
bog‘chalarida dam olish (uyqu)
soatining yo‘qligi bilan ham farq
qilishi mumkin. Buning ikki sababi
bor. Birinchisi - joyning juda
tanqisligi bo‘lsa, ikkinchi sabab -
ota-onalar bolalarining kechqurun
ham tetik bo‘lishlarini
istamasligida. Chunki bolalarning
uyquga yotish vaqti soat 19.30.
O‘rnatilgan tartib bo‘yicha
nonushtani bolalar uylaridan olib
keladilar. Ko‘pchilik bog‘chalarda
hatto oshxona va oziq-ovqat
saqlash xonalari yo‘q. Ba'zilarida
oshxona bor, lekin oshpaz yo‘q.
Bunday bog‘chalarda ovqatni
bog‘cha opalarning o‘zlari
pishiradilar.
- Bog‘cha hududidagi o‘yin
maydonchalari ham biznikidan
ancha farq qiladi. O‘zbekistonda
bog‘chalarning har bir guruhi
uchun maydonchalar ajratilgan va
ularning atrofi yashil gul devorlar
bilan o‘ralgan bo‘ladi. Germaniya
bog‘chalarida maydonchalar
umumiy bo‘lib, ko‘m-ko‘k o‘t,
daraxtlar, butalar bilan qoplangan
bo‘ladi.
- Bolalar bog‘chasi ishini
tarbiyachi, bog‘cha opalar va
mudirlar tashkil etadi. Boshqa
davlatlardagi kabi xo‘jalik ishlari
bo‘yicha mudir, kiyim-kechak
uchun mas'ul kishi, uslubchi,
musiqa o‘qituvchisi, hamshira va
vrachlar ushbu bog‘chalarda
mavjud emas.
Germaniyaning Dyusseldorf
shahrida noan'anaviy
kontseptsiyaviy bog‘chalar bor. Bu
maktabgacha ta'lim muassasalari
ham maxsus bog‘chalarga
bo‘linadi.
Valdorf bolalar bog‘chasi
Bu yerda kompyuter o‘yinlari, barbi
qo‘g‘irchoqlarini o‘ynash,
bog‘chaga yelim o‘yinchoqlarini
olib kelish man etilgan. Tabiiy
daraxt va tabiiy materiallar,
tinchlantiruvchi rangdagi
qog‘ozlardan yasalgan
o‘yinchoqlarni o‘ynash mumkin,
xolos. Bu yerda toza havo va erkin
ijod uchun barcha sharoit
mujassam.
O‘rmondagi bolalar bog‘chasi
Bu bog‘chada bolakaylar ildizlar,
barglar, qarag‘ay g‘uddasi bilan
o‘ynaydilar. O‘t va daraxtlar orasida
bolakaylar o‘z uylaridagidek yurib,
tabiatni sevishga o‘rganadilar.
«Jismoniy tarbiya» bog‘chasi
Bu bog‘chada jismoniy tarbiya
bilan shug‘ullanish uchun ko‘p
vaqt ajratiladi. Nemis tilida
Bewegungskin der gaerten deb
ataladi. Bu status
tarbiyalanuvchilari sport bilan
bevosita shug‘ullanadigan
bog‘chalarga beriladi.
Ikki tilli bog‘chalar
Til o‘rganish muhim masala, lekin
til o‘rgatuvchi bog‘chalar
Dyusseldorfda juda kam: 2 ta
frantsuz va 5 ta ingliz tilida tarbiya
beruvchi bog‘chalar bor. Endilikda
Germaniyada rus-nemis
bog‘chalarini ochish
rejalashtirilgan.
Durdona Botirova tayyorladi.
"Ma’rifat” gazetasidan olindi.